Czy przepisy związane z cyberbezpieczeństwem są tak ważne?

Zamiast pytać, czy są ważne, powinniśmy raczej zapytać: jak długo moglibyśmy funkcjonować bez nich? Świat oparty na danych, usługach cyfrowych i infrastrukturze informatycznej nie może sobie pozwolić na chaos regulacyjny. Przepisy prawne dotyczące cyberbezpieczeństwa to nie tylko sucha teoria – to fundament utrzymania zaufania społecznego, sprawności państwa oraz ciągłości gospodarki. Ich rola z roku na rok zyskuje na znaczeniu, a implementacja w ramach krajowego systemu cyberbezpieczeństwa jest dowodem na to, jak państwa członkowskie UE próbują stworzyć wspólny front wobec rosnących zagrożeń.

Nowa era zagrożeń cyfrowych

Cyberbezpieczeństwo to dziś nie tylko domena informatyków pracujących przy serwerach. To także kwestia narodowego bezpieczeństwa, utrzymania krytycznej działalności społecznej i ciągłości świadczenia usługi kluczowej. Incydenty bezpieczeństwa komputerowego mogą dziś sparaliżować szpital, zatrzymać ruch kolejowy czy doprowadzić do przerwania realizacji zadania publicznego. Dlatego działania instytucji publicznych oraz podmiotów prywatnych są dziś ujęte w spójny system nadzoru – właśnie w ramach krajowego systemu cyberbezpieczeństwa.

Ustawa jako tarcza systemu informacyjnego

Nie sposób zrozumieć obecnych realiów bez znajomości ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. To ten dokument określa, kto i jak ma działać w przypadku zagrożenia, jakie obowiązki mają operatorzy usług kluczowych, a także jak ma przebiegać koordynacja obsługi incydentów zgłaszanych w systemie. Przepisy ustawy wyznaczają ramy, w których poruszają się podmioty świadczące usługi oraz dostawcy usług cyfrowych.

Ktoś mógłby powiedzieć, że to nadmierna ingerencja państwa. Ale warto zrozumieć, że cyberbezpieczeństwo systemu informacyjnego nie kończy się na instalacji firewalla. To skomplikowany proces, obejmujący monitorowanie zagrożeń cyberbezpieczeństwa, zgłaszania incydentów, oraz stosowanie skutecznych sposobów zabezpieczania – zarówno sprzętowych, jak i organizacyjnych.

Operatorzy usług kluczowych i ich obowiązki

W ramach krajowego systemu cyberbezpieczeństwa szczególna odpowiedzialność spoczywa na operatorach usług kluczowych. Mowa tu o podmiotach działających w istotnych sektorach gospodarki – energetyce, transporcie, opiece zdrowotnej czy infrastrukturze rynków finansowych. Ich rola nie ogranicza się do prowadzenia działalności. Zobowiązani są oni do zapewnienia niezakłóconego świadczenia usług kluczowych, a każde potencjalne zagrożenie musi być analizowane pod kątem ryzyka spowodowania poważnego obniżenia jakości tych usług.

Kontrole operatorów usług kluczowych, prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki, takie jak CSIRT NASK, są jednym z mechanizmów weryfikujących zgodność działań z ustawą. Koordynacja pomiędzy sektorowymi zespołami cyberbezpieczeństwa a centralnym organem systemu pozwala na szybsze reagowanie i minimalizowanie skutków ataków.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź – przepisy prawne cyberbezpieczeństwo

Odpowiedzialność dostawców usług cyfrowych

Nie tylko operatorzy usług kluczowych muszą się liczyć z nową rzeczywistością. Dostawcy usług cyfrowych – zwłaszcza ci, których infrastruktura obejmuje również inne państwa członkowskie UE – muszą posiadać przedstawiciela mającego jednostkę organizacyjną na terytorium Polski. Obowiązuje ich również zgłaszanie incydentów, w ramach którego funkcjonuje pojedynczy punkt kontaktowy. To nie są luźne zalecenia – to jasno sformułowane obowiązki, wynikające z przepisów prawa komunikacji elektronicznej oraz ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

Dodatkowo każdy dostawca usługi cyfrowej w UE musi działać w zgodzie z unijnymi dyrektywami, takimi jak NIS 2, które systematyzują obowiązki w zakresie zarządzania istniejącymi ryzykami.