Postępowanie w sprawie świadczeń wszczyna się na wniosek zainteresowanego, który staje się stroną postępowania. Postępowanie jest wolne od opłat, a koszty postępowania pokrywa organ prowadzący postępowanie. Ciężar dowodu obciąża stronę postępowania zainteresowaną w przyznaniu świadczenia. Dla postępowania dowodowego w sprawach o świadczenia, charakterystyczny jest wymóg dowodów na piśmie. Są nimi różnego typu dokumenty, jak zaświadczenia, zwłaszcza wystawiane przez zakład pracy, orzeczenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej, orzeczenia komisji lekarskich do spraw inwalidztwa i zatrudnienia oraz oświadczenia zainteresowanego. Oświadczenia zainteresowanego składane na piśmie są stosowane jako dowód na brak występowania określonej okoliczności, np. brak posiadania dochodu i zarobku, zatrudnienia lub stwierdzenia okoliczności, którą trudno w inny sposób udowodnić, np. pozostawanie we wspólnocie małżeńskiej, prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. W związku z przejęciem przez zakłady pracy określonych zadań z zakresu ubezpieczenia społecznego, a zwłaszcza ustalania i wypłacania zasiłków, należy wskazać, że czynności zakładów pracy mają charakter postępowania wstępnego, wyjaśniającego i przygotowawczego i nie stanowią decyzji w rozumieniu przepisów o postępowaniu.
